Cíle křížového výslechu
-
Vyjasnit nejasnosti, které se v řeči protistrany vyskytly. Velmi často tazatelé směřují tento typ otázek na definici.
Teze zní: „Měli bychom navýšit počet hodin tělocviku,“
Afirmace nedefinuje, na kterém typu škol by k tomu mělo dojít.
Hodiny tělocviku však znamenají pro prvňáka na základní škole úplně něco jiného než pro maturanta nebo dokonce vysokoškoláka – tuto informaci negace potřebuje vědět, aby mohla náležitě reagovat. Proto se v křížových otázkách protistrany zeptá: „Kde byste chtěli počet hodin tělocviku navyšovat? Na ZŠ, SŠ nebo VŠ?“
-
Upozornit na chyby v argumentaci protistrany. Pokud rozeznáte, že některý prvek v řeči protistrany nefunguje, položte protivníkovi otázku, díky které na logickou nesrovnalost upozorníte.
Teze zní: „Měli bychom zrušit Olympijské hry.“
Afirmace říká: „Zrušíme-li Olympijské hry, lidé budou více sportovat, protože se v televizi nebudou mít na co dívat.“
Negace klade následující otázky:
1) Co motivuje člověka sportovat?
2) Může člověka motivovat úspěch?
3) Může být nějaký slavný olympionik motivací ke sportu?
4) Může být motivací ke sportu samotná olympiáda?
5) Nebudou pak lidé v televizi stejně sledovat jiné sportovní události?
6) Jak často se olympiáda koná, tedy jak často ji v televizi dávají?
Podobnými otázkami tazatel ukazuje, že argumentace protistrany není logická – zrušení Olympijských her nepovede k tomu, že budou lidé méně sledovat televizi a více sportovat.
-
Připravit půdu pro vlastní argumentaci. Může se stát, že vaše argumentace vychází z předpokladů, které si protistrana neuvědomuje. Soupeř vám je tedy může odsouhlasit, dokud neví, jakou roli ve vaší argumentaci hrají.
Teze zní: „Sociální sítě jsou škodlivé.“
Afirmace říká: „Lidé se v dnešní době pohybují ve virtuálním světě více než v tom skutečném. Často koukají do mobilu, i když spolu sedí v jedné místnosti. Sociální sítě jsou tedy škodlivé, protože narušují opravdový sociální život – lidé jsou si vzdálení a nebaví se spolu.“
Negace pokládá následující otázky:
1) Za jak dlouho by došel dopis kamarádovi například do Ameriky?
2) Co, když se člověk cítí osaměle, ale ke svým blízkým nemůže (například studuje v zahraničí)?
3) Nemohou sociální sítě pomoci někomu, kdo se hůře seznamuje?
Podobnými otázkami si tazatel připraví půdu pro svou argumentaci. Afirmace pravděpodobně přizná, že jiné formy komunikace jsou nepraktické a málo efektivní. Negace tedy tuto informaci použije a její pomocí vysvětlí, že sociální sítě mohou naopak propojovat a sbližovat ty, kteří k sobě mají daleko.
Po křížových otázkách
Pokud se v křížových otázkách dozvíte informaci, která je pro vaši stranu (nebo pro celou debatu) důležitá, máte napůl vyhráno. Aby však byla podle pravidel platná, musíte ji použít i v některé z následujících řečí.